Günümüzde sektörün ihtiyaç duyduğu mekanizasyon araçlarının tamamına yakını imal edilmekle birlikte, üretim ve satış adetleri bakımından yerli sanayi tarafından yapılması rasyonel olmayacak veya know-how'a dayanan unsurlar ihtiva eden, genel olarak büyük parsellere ve işletmelere uygun olarak imal edilmiş kapasiteye sahip tarım makinaları (özellikle biçerdöver, balya, kendi yürür silaj ve pamuk hasat makinası, sabit sağım tesisleri) dışındaki tarımsal mekanizasyon araçlarının imalatı ülkemizde yapılmakta ve ihraç edilmektedir. Henüz global bir marka değerimizin olmaması yüzünden özellikle kendi yürür tarım makinalarının imalatı için yapılacak yatırımlar gerçekleşememektedir. 2011 yılında gerçekleşen 470 milyon $ ihracat değerinden (220 milyon $'ı traktör, 200 milyon $'ı ekipman, 50 milyon $'ı ise traktör aksam ve parçaları) sonra, 2012 yılında yaklaşık 120 ülkeye, 620 milyon $ seviyesinde tarım makinaları ihracatı gerçekleşmiştir. Bu değerin 325 milyon $'ı traktör, 240 milyon $'ı ekipman, 55 milyon $'ı ise traktör aksam ve parçalarına aittir. Bu kapsamda ilk 10 ülkeye (ABD, Irak, İtalya, Polonya, Azerbaycan, Fransa, Almanya, Fas, Bulgaristan ve Cezayir) gerçekleştirilen ihracat toplam ihracatın yaklaşık %60'ını oluşturmaktadır. Traktör aksam ve parçaları hariç 2012 yılında ABD'ye 96 milyon $, Irak'a 56 milyon $, İtalya'ya 42 milyon $, Polonya'ya 24 milyon $, Fransa'ya 20 milyon $, Almanya 16 milyon $, Fas, Bulgaristan ve Cezayir'e 14'er milyon $ seviyesinde ihracat gerçekleştirilmiştir. Özellikle traktörler en önemli ihracat kalemimiz olup bunu pulluklar, yem hazırlama makinaları, süt sağma makinaları, hassas ekim makinaları, kümes hayvancılığa yönelik makinalar, diskaro, çayır biçme ve balya makinaları takip etmektedir. Bu dönemde traktör ihracatı yaklaşık %45 artışla 325 milyon $’a ulaşırken, traktör ithalatı %25 düşerek 260 milyon $ olmuştur. Ekipman ihracatında yaklaşık %20'lik bir artış yaşanırken, ekipman ithalatında fazla bir değişim olmamıştır. Toplam ithalat bir önceki yıla göre %15 mertebesinde azalmıştır. 2012 yılında en çok ithal edilen tarım makinası traktör olmuştur. Bunu biçerdöver, sulama makinaları, kümes hayvancılığa yönelik makinalar, balya ve diğer hasat makinaları, çapa makinaları, kendi yürür silaj makinaları ve hassas ekim makinaları takip etmiştir. Traktör ihracatında birim fiyat 20 bin $ iken, traktör ithalatında birim fiyat 22 bin $ olmuştur. 2012 yılına ait son resmi istatistiklere göre sektörümüz Türkiye makine ihracatında 22 adet alt makina ürün grubu arasında 6. sırada, en fazla değer artış oranı bakımından da 3. sırada yer almaktadır.
Türkiye Tarım Makinaları Sektörü / Bir Bakışta Sektörün 2012 Yılının Değerlendirilmesi Dış Ticaret
İMALAT VE İç PAZAR DEĞERLENDİRMESİ
Traktörde ve ekipmanda çok iyi geçen 2011 yılının ardından 2012 yılı özellikle ekipmancılar için durgun geçen bir yıl olarak kayıt altına alınmıştır. 2007 yılında uygulamaya başlanan "Kırsal Kalkınma Makine ve Ekipman Desteği", özellikle 2009 yılından itibaren sektöre kayda değer bir ivme kazandırmış, program kapsamında altı yılda yaklaşık 750 milyon TL hibe desteğine ve 1 milyar 620 milyon TL satış değerine ulaşılmıştır. Bununla birlikte tarım ve tarım makinaları sektörlerine çok büyük katkı sağlayan "Kırsal Kalkınma Hibe Makine Ekipman Destekleri", 2012 yılında sektörün çarklarını yavaşlatmıştır. Mevzuatın çok geç yayınlanması nedeniyle onbinlerce çiftçi (destekten faydalanma ümidiyle) tarım makinaları alım zamanını ilkbahardan sonbahara ötelemiştir. Bunun yanı sıra birçok makine için alım sezonu geçmiştir. Buna bir de hibe destek bütçesinin geçen seneye göre yarı yarıya azalması eklenince, sektör kayda değer oranda vites küçültmüş, geçen sene yakaladığı ivmeyi ve iyi havayı tüketmiştir. Sektörün, destek kapsamına girecek makinaları ve destek bütçesini çok geç öğrenmesi sebebiyle plan-program yapamaması, mevzuatın çok geç açıklanması ve mevzuat kaynaklı bazı sorunların 2013 yılında aşılması umut edilmektedir. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Sn. Mehdi Eker'in de sık sık vurguladığı üzere, ülkemizdeki tarım arazilerinde artış olmamasına rağmen tarımda yaşanan verim ve üretim artışının en önemli sebebi tarımın daha modern makinalarla yapılmasıdır. Bununla birlikte en kısa sürede bir fayda analizi çalışmasının yapılması, makinaların ekonomik etkinliğinin belirlenmesi, birim maliyet için daha fazla fayda veren makinaların öncelikle desteklemeye konu edilmesi gerekmektedir. Ayrıca, bu çalışmaların havza bazlı üretimi destekleme modelleri ile eşgüdüm içinde yapılması, en küçük ölçekte bölgesel bazda makine parkının çıkarılması, bölgenin ihtiyaçları doğrultusunda ortak makine kullanımının da desteklemelerle teşvik edilmesi önemlidir. Özellikle hasat mekanizasyonunda kullanılan, yüksek teknoloji içeren makinaların yurt içinde üretiminin teşvik edilmesi için, örneğin 2016 yılında destek kapsamına alınacak makinaların şimdiden belirlenmesi şarttır.
Haber bültenimize abone olarak sektör haberlerden ve size özel fırsatlarımızdan haberdar olmak için tıklayınız.